Rutger Smith: ‘De kogel vliegt weer’

‘De kogel vliegt weer\', zo meldde een enthousiaste Rutger Smith begin januari vanuit het trainingskamp van de Nederlandse topatleten in het Zuid-Afrikaanse Stellenbosch. Komend weekend staat hij voor het eerst in tweeënhalf jaar in de ring voor een wedstrijd. Hij kiest daarbij bewust voor de AA-Drink NK indoor in Apeldoorn, want de Nederlandse titel wil hij graag terug hebben.

‘We gaan maar eens kijken wat het wordt\', zegt hij met een voor hem ongewone voorzichtigheid. ‘Ik ga geen voorspellingen doen\', voegt hij er nog maar even aan toe. In het verleden durfde hij op basis van de trainingen nog wel eens het aantal meters te noemen die in de eerstvolgende wedstrijd gehaald moesten worden met kogel of discus. Maar in 2009 en 2010 kon hij wegens blessures geen afstand achter z\'n naam zetten. En daarom gaat hij nu eerst maar eens op zoek naar de balans.
‘Ik ben flink wat sterker geworden\', zegt de bijna twee meter lange reus. Van 115 naar ruim 130 kilo groeide hij in de training. Maar de pezen moeten wennen aan de toegenomen spiermassa en dat levert hier en daar wat irritaties op. ‘Ik moet met name uitkijken met sprongoefeningen.\' Bovendien moet hij ook technisch uit de voeten kunnen met de extra kracht waarover hij nu beschikt. ‘Maar de limiet voor de EK indoor is 19,60m en dat moet mogelijk zijn.\'
‘Natuurlijk hebben mensen die wat verder van me afstaan me wel eens afgeschreven. Misschien was dat ook terecht, want ik kon lange tijd niets laten zien. Maar als ik er zelf geen vertrouwen meer in zou hebben, was ik al lang gestopt.\'

Rutger Smith met de kogel? Dat onderdeel zou hij voorlopig toch laten rusten, juist vanwege het blessuregevaar? ‘Dat was in 2010 inderdaad zo\', zegt hij. ‘Maar ik heb altijd gezegd: als mijn rug weer goed belastbaar is, wil ik kogel en discus weer gaan combineren.\'
Smith moet van ver komen. Na de Olympische Spelen van Peking in 2008 raakte hij geblesseerd en het bleef lang onduidelijk wat het euvel - rugklachten - zou kunnen verhelpen. ‘Eind december 2008 liet mijn sportarts Peter Vergouwen een MRI-scan maken. In februari volgde een cortisonen-injectie. Dat hielp niet. Ik ben naar Duitsland geweest voor een röntgenbehandeling. Na zes weken zou de pijn weg zijn. Niet dus. In de zomer van 2009 heb ik drie maanden vrijwel niets gedaan, maar ook rust had geen effect\', zo vertelde hij in mei vorig jaar in een interview op All Track Press.
‘Ik heb wél altijd het vertrouwen gehouden dat ik op mijn oude niveau zou komen, als ik weer kon gaan trainen. Maar ik was bang dat de artsen op een gegeven moment zouden zeggen dat het herstel niet meer mogelijk was.´
Die boodschap kwam niet. Smith vond uiteindelijk, in overleg met Vergouwen, een arts in Tilburg die de juiste diagnose stelde: de facetgewrichten in de rug knellen de zenuwen af en dat is de oorzaak van de pijn. Een tweede specialist, in het nabije Arnhem nota bene, voerde eind 2009 de behandeling uit: het wegbranden van die zenuwen.

Opgelucht hervatte Smith in het voorjaar van 2010 het trainen met de discus. Maar persoonlijke omstandigheden maakten het hem niet makkelijk. ‘Mijn vader was ernstig ziek en het was duidelijk dat hij niet lang meer zou leven. Hij was altijd mijn grootste fan, vooral voor hem wilde ik de EK van Barcelona halen. Ik wilde dat té graag en maakte te grote stappen. Juist door de druk die ik mezelf oplegde, lukte het niet. Ik kreeg weer veel last van mijn rug en in de loop van juli moest ik erkennen dat het er niet in zat\', zo kijkt hij terug.
‘Mijn vader overleed op 14 september. Een dag later voelde ik dat de pijn uit mijn rug was verdwenen. Natuurlijk wist ik wel dat de spanningen rond zijn ziekte en overlijden een grote rol speelden, maar het was wel heel vreemd om dit nu zelf zo mee te maken. Ik heb twee weken rust genomen en sindsdien gaat ik in de trainingen met sprongen vooruit. \"Je moet er echt helemaal voor gaan\", heeft hij tegen me gezegd en dat kan ik nu ook weer.\'

Smith voelt zich sterker dan ooit en is fit. ‘Maar het mag nog wel wat explosiever en soepeler\', zegt hij. Die omslag hoopt hij te maken nu hij in de voorbereiding op de wedstrijden wat minder omvang gaat maken. ‘Mentaal en fysiek is dit een erg vermoeiende periode. De programma\'s zijn weliswaar wat korter, maar elke set en iedere stoot moet honderd procent zijn en het jezelf steeds weer opladen kost veel kracht.\'
‘Maar ik voel me gretig, met een gezonde spanning\', zegt hij. ‘Wat ik straks in Apeldoorn precies ga werpen, maakt me eigenlijk niet uit. Het heeft te lang geduurd; ik wil weer in de ring staan. Daar gaat het nu om.\'
Hij zegt ook te profiteren van zijn leeftijd. Smith wordt komende zomer 30 jaar. Ruim tien jaar geleden won hij goud en brons bij de WK voor junioren. In 2005 won hij een zilveren medaille met de kogel bij de WK in Helsinki, twee jaar later een bronzen plak met de discus in Osaka. ‘Ik heb al die jaren in de training een geweldige basis kunnen leggen en veel ervaring opgedaan. Vroeger maakte ik me nog wel eens druk als ik een training miste. Nu kan ik veel efficiënter met mijn energie omgaan en durf ik op gevoel te werken. Dat betekent ook dat ik wel eens een training over sla als ik weet dat ik rust nodig heb.\'

Een week na de NK kan hij deelnemen aan de Belgische kampioenschappen. Daarna is duidelijk of deelname aan de EK indoor, het toernooi waar hij in 2005 al een zilveren medaille won, een reële mogelijkheid is. ‘En op 8 april stap ik in het vliegtuig om in de VS te gaan trainen en er wat wedstrijden te doen, samen met onder anderen Erik Cadée.\'

Tekst: Cors van den Brink, fotografie: Erik van Leeuwen
Klik hier voor de website van Rutger Smith.