Afscheid van de lijstjesman - oervaders nemen afscheid

Hartelijk. Enthousiast. Maar ook ongeduldig en ‘een controlfreak’. Volgens kenners typische kenmerken van Fedde Zwanenburg, de charismatische algemeen directeur van de FBK-Games. De man die Hengelo wereldwijd – onder andere door vier wereldrecords van Haile Gebrselassie en een van Kenenisa Bekele – op de kaart heeft gezet, neemt na 28 jaar afscheid van de belangrijkste atletiekwedstrijd in Nederland.

Hajo Zwanenburg, ‘zoon van’ en fysiotherapeut in Zwitserland
‘Toen wij nog klein waren, mijn broer Roderik en ik, hielpen we al mee bij de FBK-Games. Folders rondbrengen, de tribunes schoonvegen, cameramensen begeleiden. Toen ontdekte ik al dat mijn vader een ontzettend gedreven man is. Het mooie daaraan is dat hij met zijn enthousiasme en positieve kijk mensen voor zich weet te winnen. Dat is een van de dingen die ik van hem heb geleerd: positief blijven en zoeken naar oplossingen. Dat hij veel van zijn omgeving verlangt, kan wel eens irritant zijn. Kwamen mijn broer en ik uit school, vroeg hij eerst of we nog cijfers hadden gekregen en pas later hoe het met ons ging.’ ‘Zijn gevoelskant is lange tijd onderbelicht geweest. Daar kwam verandering in toen onze kinderen – zijn kleinkinderen – werden geboren. Ook het overlijden van mijn broer in 2007 heeft hem doen inzien dat er meer in het leven is dan atletiek en werk. Hij durfde zijn gevoel te tonen en dat hij steun kreeg vanuit de hele wereld heeft hem ontzettend goed gedaan. Dit jaar ben ik in mei veertig geworden. Als verrassing kwamen mijn ouders een lang weekend over. Dat was in de laatste 25 jaar ondenkbaar geweest zo vlak voor de FBK-Games. Zei hij heel stoer: “Het loopt ook wel zonder mij”, maar wel ieder uur zijn mailbox checken. En dat is ook typisch mijn vader: “Vertrouwen is goed, controleren beter.”’ ‘In de maanden voor de wedstrijd stond bij ons alles in het teken van atletiek. Lag er een notitieblokje op zijn nachtkastje, voor als hem iets te binnen schoot. Een voetbalwedstrijd keek hij niet om het spel, maar vooral om de reclameborden en of daar potentiële sponsors voor hem bijzaten. Schreef hij meteen een paar namen op die hij de volgende dag belde. Hij was altijd met atletiek bezig. Die gedrevenheid is waarom het is gelukt een atletiekwedstrijd van wereldniveau neer te zetten. Daar ben ik trots op, vooral omdat hij het altijd als een prestatie van iedereen beschouwt. Van de verkeersregelaar tot wedstrijdleider. Ik denk dat hij met een dubbel gevoel afscheid neemt. Rationeel weet hij dat er een keer een einde komt aan zijn werk bij de FBK-Games, maar het zal nog lastig voor hem worden om het echt los te laten. Het is toch “zijn” kindje.’

Jaap Bisschop, adjunct-directeur FBK-Games
‘Ik werk nu vijf jaar met Fedde en het is steeds meer op vriendschap gaan lijken. Hij introduceert me ook altijd als “mijn vriend en collega”. Zo voelt dat ook voor mij. Het is een onwaarschijnlijke prestatie die Fedde elk jaar weer neerzet. Hij zal zelf meteen roepen: “Ja, maar dat doe ik niet alleen.” Dat neemt niet weg dat Fedde een kei is in het verbinden van mensen. Of dat nu sponsors of atleten zijn, hij weet op een charmante manier iedereen bij elkaar te brengen. Soms tot aan de grens, dan vind ik dat hij een beetje doordramt. Maar de mensen lopen met hem weg. Elk jaar moeten we twee miljoen euro bij elkaar harken om het fi nancieel rond te breien. Ik hoor het Fedde nog zeggen: “En dat knallen we er dan in drie uur doorheen, het is net vuurwerk. Dan kunnen we er maar beter een spetterend feest van maken.”’ ‘Toen de crisis vorig jaar toesloeg zaten we wel even met de handen in het haar. Maar dankzij de steun van het ministerie van VWS en lokale overheden en een bezuiniging van twee ton is het ook dit jaar weer gelukt een mooie wedstrijd neer te zetten. En dan te weten dat Fedde zo zuinig is als maar kan. Hij geeft met liefde 25.000 euro uit aan een atleet, maar als wij dan samen naar het ministerie in Den Haag reizen, nemen we boterhammen van thuis mee om in de trein op te peuzelen.’ ‘Optimistisch, enthousiast, maar ook ongeduldig. Hij kan als een wervelwind door het kantoor razen en daarmee druk en stress bij de mensen om hem heen veroorzaken. Hij is er een meester in om één opdracht bij drie mensen neer te leggen, zodat hij zeker weet dat het gebeurt; dat is de controlfreak in hem. Wat ik het meest ga missen? Zijn hartelijkheid. Waar ik naar uitkijk is dat we meer tijd krijgen om samen te golfen.’

Johan Knaap, wedstrijdleider
‘Van atletiek had Fedde in het begin weinig kaas gegeten. Hij kwam uit de hockeywereld en was onbekend met de wedstrijdregels. Hij kwam regelmatig met voorstellen om de wedstrijddag nog leuker en spannender te maken. Wilde hij bijvoorbeeld de fi naleworpen van het kogelslingeren verplaatsen van de avond ervoor naar de wedstrijddag zelf. Vanuit veiligheidsoogpunt totaal onmogelijk, maar wel creatief.’ ‘Het meest bijzondere aan Fedde vind ik dat hij commercie en politiek als geen ander weet te combineren. Hij kent de wegen in de Hengelose politiek als zijn broekzak en weet tegelijkertijd het bedrijfsleven te mobiliseren. Zo soepel als dat in Hengelo loopt, dat zie je maar bij weinig wedstrijden. Daarom zijn de FBK-Games voor mij als wedstrijdleider een van mijn favorieten. Vooral omdat de samenwerking altijd in goed overleg gaat. Met Fedde als organisator kom je zelden voor een voldongen feit te staan. Hij is een harde werker en een doorzetter van het type: niet zeuren, gewoon doen. Ik herinner me nog zijn eerste speeches in het Engels. Die waren vrij beroerd, maar hij stond er wel. Dat vind ik knap en zijn Engels is in de loop der jaren enorm verbeterd.’ ‘Er is een foto die ik typerend vind voor Fedde. Als – ik geloof dat het Haile Gebrselassie was – een wereldrecord loopt, zie je hem een gat in de lucht springen met beide voeten van de grond. Hij is altijd vrij beheerst, maar zijn enthousiasme voor de sport is niet te beteugelen.’

Ellen van Langen, atletenmanager bij Global Sports Communication
De laatste vijf jaar stel ik samen met Fedde het deel nemersveld samen, maar we kennen elkaar al uit de tijd dat ik atlete was. Naast een gedreven en enthousiaste persoonlijkheid is Fedde voor mij de “lijstjesman”. In een vergadering werkt hij consciëntieus zijn punten af en vergeet nooit iets.’ ‘Misschien komt het omdat we allebei uit Twente komen, maar we zijn aan elkaar gewaagd. Ik probeer namelijk altijd meer budget te krijgen dan hij wil geven. “Ach Ellen,” zegt hij dan, “jij kan die toppers toch wel voor minder krijgen?” Het is leuk om dat spel met hem te spelen. Maar ik zeg het ook als ik een onmogelijke opdracht van hem krijg. Ik denk dat hij aan mijn directheid in het begin heeft moeten wennen. Maar ja, wie met Fedde werkt moet stevig in zijn schoenen staan, want hij legt de lat hoog. Opvallend is dat iedereen graag voor hem werkt. Hij straalt warmte uit, kan een team goed motiveren en is gewoonweg een heel aimabele man.’

Oervaders nemen afscheid

In 2009 nemen behalve Fedde Zwanenburg nog twee oervaders van atletiekevenementen afscheid. Cees Lansbergen is de grote inspirator van Le Champion, organisator van onder andere de Egmond Halve Marathon en de Dam tot Damloop. Hij is sinds 1969 lid van Le Champion en in 1986 trad hij er als eerste werknemer in dienst. De afgelopen tien jaar was hij directeur. Henk Stevens is ruim 25 jaar het gezicht geweest van de succesvolle Zevenheuvelenloop en sinds 2003 ook van de Marikenloop. Beide evenementen trekken elk jaar tienduizenden lopers en zijn begrippen geworden in Nederland en daarbuiten. De heren karakteriseren elkaar.

CEES LANSBERGEN OVER HENK STEVENS: ‘Altijd op zoek naar vernieuwing’
Henk is een groot vernieuwer. Zijn verrassende ideeën hebben de atletiekwereld veel gebracht. Je zou kunnen denken dat als een evenement eenmaal op de kaart staat, het verder een invuloefening is. Het tegendeel is waar, en Henk heeft dat heel goed begrepen: altijd zoeken naar verbetering, naar vernieuwing. Neem de Marikenloop, een idee van Henk. En nu is dat het grootste hardloopevenement voor vrouwen in Nederland. Of de Championchip; Henk en de mensen om hem heen zijn daar als eersten mee gekomen, nu is er bijna geen evenement meer zonder chip. Of de viering van het vijfentwintigjarig jubileum van de Zevenheuvelenloop: een spetterende sportavond voor sponsors en relaties met Dolf Jansen en Haile Gebrselassie. Ook op het gebied van duurzaamheid heeft Henk de trend gezet. Afspraken maken met de NS om zo veel mogelijk mensen met de trein naar Nijmegen te laten komen. Dan organiseer je niet alleen een mooi evenement, maar denk je ook goed na over de impact daarvan op de omgeving. Dat is zijn passie en dat draagt hij ook heel actief uit. En op basis van die gedrevenheid heeft hij heel veel mensen gestimuleerd om te gaan hardlopen.’

HENK STEVENS OVER CEES LANSBERGEN: ‘Een echte West-Fries, onwrikbaar’
Rustig, bedachtzaam, standvastig. Een echte West-Fries, onwrikbaar. Dat bedoel ik positief: je eigen plan trekken, uitgaan van de sport, je niet laten afl eiden door regeltjes of procedures. Zeker in de begintijd van “Egmond” en de Dam tot Damloop was dat een onmisbare eigenschap, want “de gevestigde orde” – de Atletiekunie en de gemeente Amsterdam – werkte toen bepaald niet mee bij de organisatie. Ik denk dat Cees daar alleen maar sterker van werd. Er gaat ongelofelijk veel in zijn kop om. En wat er bij Cees in zit, krijg je er niet zomaar weer uit. Hij legt razendsnel verbanden en is in staat om trends direct te vertalen naar zijn evenementen. Zoiets als het fenomeen van businessloop bijvoorbeeld, dat komt uit de kop van Cees. Hij heeft een scherpe antenne voor wat er leeft onder lopers, sponsors en in het bedrijfsleven, en weet dat nog te combineren ook! Hij ziet vaak als eerste nieuwe kansen: skaten, wandelen, moutainbiken combineren met hardlopen. Een trendsetter, velen hebben hem gekopieerd. Met zijn rustige en bedachtzame manier van doen heeft hij enorm veel respect afgedwongen en krediet opgebouwd bij collega-organisatoren, sponsors, medewerkers en vrijwilligers die jaar in jaar uit terugkomen.’